Fundacja Rodzinna

Fundacja rodzinna jest podmiotem posiadającym osobowość prawną z siedzibą na terytorium Polski. Założyć ją może wyłącznie osoba fizyczna (jedna lub więcej), która dokona utworzenia fundacji poprzez sporządzenie przed notariuszem aktu założycielskiego lub też testamentu przewidującego utworzenie fundacji.

Głównym jej celem jest, aby z majątku prywatnego korzystały wskazane osoby (w tym najbliższa rodzina) i aby odbywało się to przez pokolenia.

Fundacja rodzinna może być utworzona przez przedsiębiorców.  Ustawa o fundacji rodzinnej nie wprowadziła zakazu nabycia przez fundację rodzinną przedsiębiorstwa osoby fizycznej, ale przez ograniczenia w wykonywaniu działalności gospodarczej przez fundację rodzinną, fundacja nie będzie mogła w wielu wypadkach kontynuować działalności, tak jak robił to przedsiębiorca. Oznacza to, że przedsiębiorca będący osobą fizyczną będzie musiał na przykład przekształcić działalność w spółkę, jeśli za życia nadal chce prowadzić aktywność gospodarczą lub sprzedać przedsiębiorstwo, aby wnieść środki ze sprzedaży do fundacji.

Fundacja rodzinna będzie bezudziałową osobą prawną. Oznacza to, że w jej strukturze nie występują wspólnicy, jak w przypadku spółek prawa handlowego.

Zasadniczo fundacja rodzinna, mimo że jest osobą prawną, jest zwolniona z podatku CIT. Jednak fundacja rodzinna będzie płaciła podatek w określonych poniżej sytuacjach:

1. Fundacja rodzinna zapłaci podatek, kiedy będzie przekazywała świadczenia beneficjentom. Nie zapłaci natomiast podatku, kiedy nie będzie miała w ogóle beneficjentów (taka sytuacja chociażby przejściowo jest możliwa) lub będzie ich miała, ale świadczenia nie zostaną wypłacone. Podatek w wysokości 15% będzie płacony od przekazanego lub postawionego do dyspozycji przez fundację rodzinną bezpośrednio lub pośrednio świadczenia, które fundacja będzie wypłacała lub przekazywała beneficjentowi fundacji. Nie można przyjąć, że chodzi o świadczenie wypłacone, ponieważ świadczeniem nie muszą być tylko środki pieniężne.

2. Podatek w wysokości 15% należny jest także od mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej.

3. Fundacja rodzinna może wykonywać działalność gospodarczą, ale tylko w określonym zakresie to wówczas będzie korzystać ze zwolnienia podmiotowego. Przepisy przewidują osiem przypadków, w których fundacja rodzinna może prowadzić działalność gospodarczą, należą do nich w szczególności:

• Zbywanie mienia, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia;
• Najem, dzierżawa lub udostępnianie mienia do korzystania na innej podstawie;
• Przystępowania do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze;
• Nabywanie i zbywanie papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze;
• Udzielanie pożyczek spółkom, których wspólnikiem jest fundacja lub beneficjentom. Natomiast  gdy fundacja rodzinna będzie prowadziła działalność w szerszym zakresie niż ten wynikający z ustawy o fundacji rodzinnej, w takim wypadku fundacja rodzinna powinna zapłacić podatek dochodowy w wysokości 25%.

4. Fundacja rodzinna będzie płaciła tzw. podatek od przychodów z budynków. Podatek ten wynosi 0,035% podstawy opodatkowania za każdy miesiąc i płaci się go wtedy, gdy wartość nieruchomości przekroczy 10 000 000 zł. Podatek od budynków przeczy założeniom ustawy o fundacji rodzinnej i sprawia, że wnoszenie nieruchomości do fundacji rodzinnej powinno uwzględniać koszty podatkowe.

Fundator lub beneficjent fundacji będą zwolnieni z podatku od spadków i darowizn, tak jak przy dziedziczenia ale tylko w sytuacji, jeśli należą do najbliższego kręgu rodziny fundatora. Chodzi o małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę.

Osoby, które nie są osobami bliskimi fundatora będą płacić podatek od otrzymywanych świadczeń. Będzie to podatek z tytułu przychodów z innych źródeł, w wysokości 15%. Z uwagi na to, że będzie to ryczałtowe opodatkowanie, przychód nie będzie pomniejszany o koszty. Osoby niespokrewnione z fundatorem (np. przyjaciel spoza rodziny) nie będą mogły skorzystać ze zwolnień przewidzianych w podatku od spadków i darowizn.